We piekeren zelden over concrete problemen

In de gratis cursusreeks “weg met angst”, die ik recent lanceerde, had ik het o.a. over negatieve gedachten en gepieker. De zaken waarover we piekeren gaan zelden over echte, concrete problemen. Waar gaan ze dan wel over? Wel, onze piekergedachten gaan meestal over datgene wat onze interne criticus ons influistert over een bepaalde situatie, over anderen of over onszelf. En die gedachten zijn helaas niet altijd even positief. Als ze negatief zijn, dan leiden ze meestal makkelijk en snel tot echt gepieker. Want zoals het met emoties gaat, gaat het zeker ook met gepieker: datgene waarop we onze aandacht vestigen wordt groter.

Nu bestaan er binnen coaching en therapie verschillende methodieken om van piekergedachten af te geraken. Aangezien het mijn overtuiging is dat onze gedachten worden aangestuurd door ons onderbewuste, kunnen we deze positief veranderen als we met dat onderbewuste aan de slag gaan. Dit doe ik tijdens coachingtrajecten vaak via NLP, omdat NLP een hele reeks visualisatiemethodieken omvat die inwerken op ons onderbewuste. Dit werkt mijns inziens het krachtigst aangezien je de zaken bij de wortels aanpakt. Andere methodieken die ik ook regelmatig gebruik zijn mindfulness, cognitieve gedragstherapie en ACT.

Bij mensen die worstelen met zware piekerproblematieken en angsten is een intensief coachingtraject echt wel aangewezen. Echter, we worstelen af en toe allemaal wel eens met negatieve gedachten. En de volgende tips kunnen jou op zo’n moment alvast op weg helpen.

Hoe moeten we omgaan met piekergedachten?

Het draait er vaak om dat je je aandacht kan afleiden van dat gepieker en dat je je kan richten op andere zaken… dingen die zich in het hier en nu bevinden en die fijn en positief zijn. Verwar dit a.u.b. niet met het negeren of wegduwen van negatieve gedachten. Als ze opkomen, is het beter dat je gewoon even aanvaardt dat ze er zijn. Ga er niet tegen vechten want dan geef je ze weer aandacht en maak je ze groter. Neen, ze zijn er en je dient ook te erkennen dat ze er zijn. Van zodra je dit echter gedaan hebt is het best om je te richten op iets anders.

Er zijn verschillende manieren om afleiding te zoeken en je zal zelf een aantal manieren moeten uittesten om te zien welke het best voor jou werken:

6 tips om te stoppen met piekeren

1) Focus je bewust op het hier en nu.

De kracht van mindfulness is dat het ons kan helpen om terug in het hier en nu te komen en vaak gebeurt dit door ons terug bewust te worden van onze omgeving en onszelf. Als we aan het nadenken zijn, dan zijn we namelijk steevast met ons verleden of de toekomst bezig, maar niet met ons heden. En als we vandaag een mooie herinnering willen creëren voor morgen, dan dienen we terug te komen naar datgene wat er zich in ons heden bevindt. Vaak bevinden er zich in ons heden geen concrete problemen. Meer nog, vaak zijn er zelfs elementen aanwezig in ons heden waarvan we kunnen genieten. Misschien is dat de warmte van de zon die op ons schijnt, de geur van verse koffie, de smaak van een heerlijke, sappige aardbei, het zien van een mooi landschap of een prachtige bloem… Je hoeft het echt niet ver te zoeken om deze elementen terug te vinden in je omgeving en ervan te genieten. Op het moment dat je erin slaagt om meer te gaan focussen op die omgevingselementen (en dit lang genoeg vol te houden), dan zal je spontaan merken dat je piekergedachten meer op de achtergrond komen, waardoor je ze vervolgens makkelijker kan aanvaarden en loslaten.

2) Zoek afleiding in beweging.

Ik heb het reeds meermaals in blogteksten gehad over de kracht van beweging. Het is wetenschappelijk bewezen dat er heel wat positieve stoffen vrijkomen in ons lichaam als we in beweging zijn. En ik heb het hier niet noodzakelijk over topsport. Een korte wandeling (liefst 2 keer per dag) volstaat vaak al om die stoffen vrij te maken. Bij het bewegen komt er in de eerste plaats dopamine vrij. Dopamine zorgt voor een aangenaam gevoel van energie en opwinding. Het leidt tot een soort drive. Je voelt je plots veel minder loom als deze stof in je lichaam komt en je krijgt zin om dingen te “doen”. Daarnaast wordt er ook serotonine afgescheiden. Serotonine wordt niet voor niets “het gelukshormoon” genoemd. Deze stof leidt tot een ontspannen en gelukzalig gevoel. Tenslotte komen er ook endorfines vrij, die pijnonderdrukkend werken.

Nu, om nog meer afleiding te hebben van negatieve gedachten zou je idealiter voor een activiteit moeten kiezen waarbij er een handen-voetencoördinatie nodig is. Ik denk dan spontaan aan zumba en dansen, maar ook aan badminton, squash, tennis en zelfs kleiduifschieten. Doordat je verplicht bent om te focussen op die handen-voetencoördinatie kan je namelijk niet aan iets anders denken.

Een "high impact" sport is ook zeer interessant, maar helaas niet voor iedereen weggelegd. Bij kickboksen bijvoorbeeld kan je je op een intensieve manier fysiek afreageren en dat zorgt vaak voor een aangename “ontlading”. Doordat je fysiek “diep” gaat en je daar volledig op focust, denk je op dat moment niet aan andere zaken.

3) Zoek afleiding in muziek

Meerdere wetenschappelijke studies hebben eveneens uitgewezen dat muziek een krachtig effect heeft op onze hersenwerking. Muziek zorgt er niet alleen voor dat onze beide hersenhelften beter met elkaar gaan communiceren. Muziek kan ook een emotie of gemoedstoestand makkelijk en spontaan aanwakkeren of versterken. Zoals sommige muziek ons gevoel van verdriet of boosheid kan versterken, kan andere muziek onze positieve gevoelens intensifiëren en ons blijer en rustiger maken. Je dient alleen even op zoek te gaan naar de juiste muziek voor de juiste gemoedstoestand.

Als je je onrustig voelt, zoek dan bij voorkeur muziek op die een “zen”gevoel in jou opwekt. Voel je je teneergeslagen, ga dan op zoek naar muziek die je vrolijk stemt. Ik heb een heel aantal liedjes die mij op eender welk moment terug een blij gevoel kunnen bezorgen, hoe slecht ik me op dat moment ook voel. Het zijn echte wondermiddeltjes en ze zijn ook nog eens gratis en onmiddellijk voorhanden. Wil je muziek beluisteren op een moment dat er andere mensen in je buurt zijn? Plug dan je oortjes in je GSM en kruip even anoniem in je eigen wereld. Enjoy!

4) Zoek afleiding in sociaal contact

Een goede babbel a day keeps the doctor away. Daar geloof ik echt in. “No man is an island.” Wij zijn allemaal sociale wezens. Dat hebben we nog maar eens aan de lijve ondervonden toen we in lockdown zaten. Een negatieve gedachte of een negatief gevoel simpelweg met iemand delen en merken dat die andere persoon jou begrijpt, maakt alles in één klap veel minder zwaar. Door dat gesprek en de empathie van de andere kunnen we de zaken ook veel makkelijker relativeren.

Echter, sociaal contact is helaas vaak het eerste dat we schrappen als we ons mentaal moe of slecht voelen. Er zijn verschillende redenen waarom we niet met anderen praten over onze piekergedachten. Het ontbreekt ons aan energie, of we schamen ons, of we willen de andere niet lastigvallen met onze problemen... En ik zeg ook niet dat je al je gedachten te pas en te onpas op iemand anders moet afvuren. Maar alles voor jezelf houden is ook allesbehalve gezond. Als we de dingen eindeloos opkroppen, dan blijven we vaak veel te lang hangen in die vicieuze cirkel van onze eigen negatieve gedachten en dan maken we ze opnieuw groter, waardoor relativeren alsmaar moeilijker wordt. Knoop dus regelmatig eens een gesprek aan met iemand waarbij je je veilig voelt en je zal merken dat dit écht oplucht.

5) Schrijf het van je af

Negatieve gedachten stapelen zich soms zodanig op dat ze een echte chaos in ons hoofd vormen. Omdat we er, vanuit onze natuurlijke probleemoplossingsgerichtheid, op gebrand zijn om de dingen onder controle te krijgen, gaan we vaak nog meer nadenken, in een ultieme poging om structuur te brengen in de chaos.

De pure activiteit van het “schrijven” zorgt automatisch voor meer structuur. Door al jouw gedachten eens te noteren, ga je ze niet alleen structureren, maar besef je vaak veel sneller dat het hier om klinkklare onzin gaat. Je ziet plots in dat het altijd dezelfde negatieve gedachten zijn die in je opkomen en je geen enkel bewijs hebt dat hier een kern van waarheid inzit. Het positieve gevolg hiervan is dat je het nadien veel makkelijker zal hebben om bepaalde gedachten los te laten.

6) Leg die interne criticus het zwijgen op

We hebben allemaal een interne criticus. Dat is zo’n stemmetje in ons hoofd dat ons vaak negatieve dingen influistert en ons niet alleen verdrietig maar ook angstig kan maken. Probeer maar eens op te schrijven wat dat stemmetje zoal de hele dag tegen jou zegt. Ik heb dit lang geleden eens gedaan en ik was er toen zelf verbaasd over hoe vaak ik onbewust negatief dacht over mezelf of anderen. Ik heb toen ook op allerlei manieren geprobeerd om die interne criticus het zwijgen op te leggen. Pas veel later besefte ik dat ik eigenlijk niet streng genoeg was geweest voor dat kleine monstertje in mij. En je zal dit misschien een rare uitspraak vinden, maar je mag best wel eens boos worden op die interne criticus.

Ik heb lang na mijn piekerjaren beseft hoeveel kostbare tijd ik verloren had door altijd maar nodeloos te piekeren, me zorgen te maken en mezelf naar beneden te halen. Ik was nadien boos op mezelf omdat ik dit veel te lang had laten gebeuren. En hoewel ik ervan overtuigd ben dat dit een onbewust proces is, geloof ik wel dat het helpt om je ervan bewust te zijn dat je door al die destructieve gedachten geen stap verder raakt in je leven. En dat niemand hiermee gebaat is: niet jij zelf en niet de mensen rondom jou.

Dus misschien moet je al eens vaker tegen je interne criticus zeggen: stop ermee en zet een stap. Een stap om het over een andere boeg te gooien en te starten met “leven”. Want terwijl je blijft piekeren ben je niet écht - in vol bewustzijn - aan het leven. En wie weet kan je dat stemmetje zo wel even uitschakelen. Blijf hierin oefenen en geef het niet op als dit niet meteen lukt. Om een gewoonte te veranderen heeft ons brein heel wat herhaling nodig.

Heel veel succes!!!